ԺԱՄԱՆԱԿԱԿԻՑ ՀԱՅԵՐԵՆԻ ԲԱՌԱՐՄԱՏՆԵՐԻ ՏԱՐԺԱՄԱՆԱԿՅԱ ԻՄԱՍՏԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ (Համադրական կազմություններ)
DOI-:
https://doi.org/10.24234/journalforarmenianstudies.v1i64.83Հիմնաբառեր-:
բառարմատ, իմաստաբանություն, հին հայերեն, արդի հայերեն, տարժամանակյա հայեցակետ, կախյալ արմատ, անկախ արմատ, իմաստային-թեմատիկ խումբՎերացական
Սույն հոդվածում անդրադարձ է կատարվում արդի հայերենի այն բառաշերտին, որի արմատների և բառակազմական բաղադրիչների իմաստները չեն գիտակցվում ժամանակակից լեզվամտածողությամբ։ Այդ կարգի բառերը գրաբարյան կազմություններ են, որոնք իբրև ժառանգություն գրաբարի բառային կազմի հետ փոխանցվել են արդի հայերենին։ Դիտարկված գրաբարյան արմատները ժամանակակից հայերենում հանդես են գալիս անկախ և կախյալ գործառույթներով․
ա) անկախ արմատներ - բան, գահ, երկիր, խնդիր, խաղ, հասարակ, նահատակ, նշան, պատարագ և այլն։
բ) կախյալ արմատներ և հիմքեր – ասպ-, աշխար-, դուլ, -հեն, խայտ-, կապուտ-, բաժ-, -հեղձ, գար-, բեկ-, գուճ- (կճ-), թով, ելոյզ և այլն։
Դիտարկված բառարմատների (բառակազմական բաղադրիչների) նշանակություններն արդի հայերենում հնարավոր է բացատրել միայն գրաբարյան բառիմաստներով՝ տարժամանակյա հայեցակետով։
Հղումներ
Aghayan Ed. (1984), Y'ndhanowr ev haykakan bar'agitowt'yown /General and Armenian lexicography/, Yerevan, YSU ed.
Bediryan P. (2020), Bar'eri xorhrdavor ashxarhic /From the mysterious world of words/, Yerevan, “Luys’ ed.
Gyurjinyan D. (2020), Zarmanali hayeren /Amazing Armenian/,Yerevan, “Edit Print’’ ed.
Khachatryan L. (2023), Grabarean yaradrowt'iwnneri p'oxakerpowmy' bardowt'iwnneri Makbay+bay kaghaparov (Tarjhamanakeay hayecake't) /Transformaton of Old Armenian analytical constructions into compound words with a pattern Adverb + verb > verb (Dyachronic aspect)/, Bazmavep, Review of Armenian Studies, vol. 1-2, Venetik, p. 253- 271։
Khachatryan L. (2018), Grabari d'evabanakan himqeri bar'akazmakan arjheqy' /The word-building value of the morphological bases of Grabar/, "Ejmiatsin" journal, S. Ejmiadzin, N 2, p․54-67։
##submission.downloads##
Հրապարակված
Թողարկում
Բաժին
Արտոնագհր
Copyright (c) 2024 Հեղինակ և ամսագիր
Այս աշխատանքն արտոնագրված է որպես a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
