ЧТО СКРЫВАЮТ РУКОПИСИ? ОБ ОПИСАНИИ РУКОПИСИ, ОПУБЛИКОВАННОЙ В ЕЖЕМЕСЯЧНОМ ЖУРНАЛЕ "СИОН"
DOI:
https://doi.org/10.24234/journalforarmenianstudies.v3i62.56Ключевые слова:
описание рукописи, переписчик, Пустыня Арцке, оригинал рукописи, рукописные утраты, колофон, докиликийское редактирование Библии, ежемесячный журнал «Сион», Григор Максудян, Песнь Песней, копияАннотация
Г. Максудян опубликовал в 1968 году в ежемесячном журнале «Сион» описание рукописи 1311 года, дополняющую рукописное наследие средневекового Арцке, переписанную переписчиком Ованесом в «Пустыне Арцке» под названием «Недавно обнаруженная в Америке армянская рукопись». Рукопись содержит книги Соломона Мудрого: Притчи, Экклезиаст, Песнь Песней, Премудрость, а также произведение Григора Нюсаци «Толкование Песни Песней». В статье данное описание рассматривается как важный источник, равноценный рукописи, для изучения письменной среды Арцке.
Ованес в 1317 году, в той же пустыне Арцке, сделал точную копию той же рукописи (памятные записи и содержание совпадают), которая является рукописью номер 76 Матенадарана имени Маштоца. Текстолого-кодикологический сравнительный анализ этих двух рукописей из Пустыни Арцке проявляет новые детали как о переписчике Ованесе, так и относительно писательской среды Арцке в начале XIV века; становятся известны мирское имя переписчика и имена его родственников, о которых в памятной записи рукописи номер 76 упоминаний нет.
В статье подчеркивается тот факт, что Соломоновы Притчи, Экклезиаст, Песнь Песней и Премудрость были скопированы в отдельной рукописи как уникальное явление копирования библейского текста, чем обосновано наличие в этом тексте заслуживающих внимания разночтений, отсутствующих в считающихся авторитетными чтениях Библии, опубликованных Ованесом Зограбяном в 1805 году, и могут способствовать будущей работе по составлению критического текста Библии.
Библиографические ссылки
Ձեռագիր սկզբնաղբյուրներ
Մաշտոցյան Մատենադարանի ձեռ. Հմր 76։
Երուսաղեմի Սուրբ Հակոբյանց մատենադարանի ձեռ. Հմր 1925, Մաշտոցյան Մատենադարանի դրսի ժապավեն Հմր 8։
Տպագիր սկզբնաղբյուրներ
Ակինեան Ն., Սուրբ Գրքի հայերէն թարգմանութիւնը. - «Հանդէս ամսօրեայ», Հայագիտական ուսումնաթերթ, Թիւ 10-12, Հոկտեմբեր-դեկտեմբեր, ԽԹ.տարի, 1935։
Աստուածաշունչ մատեան Հին եւ Նոր Կտակարանաց. ըստ ճշգրիտ թարգմանութեան նախնեաց մերոց՝ ի հելլենականն հաւատարմագոյն բնագրէ ի հայկականս բարբառ։ Նորոգապէս ի լոյս ընծայեալ յընտրելագոյն գրչագիր գաղափարէ՝ համեմատութեամբ այլեւայլ օրինակաց՝ հանդերձ կարեւոր ծանօթու¬թեամբք բնաբանին։ Յաշխատասիրութենէ տեառն Հ. Յովհաննու Զօհրապեան վարդապետի, ի Վենետիկ, 1805. ՌՄԾԴ.։
Coulie Bernard, Armenian Manuscripts, Catalogues, Collections, Libraries, 2nd Revised Edition, Turnhout, Brepols, 2020:
Գօլանճեան Սուրէն, Յովհաննէս վարդապետ Հիւսեան, Բաբգէն աթոռակից կաթողիկոս Կիւլէսէրեան, Գէորգ Տէր-Վարդանեան, Եղեռնը եւ մեր ձեռագրերի կորուստներն ու փրկութիւնները, Հրատարակութեան պատրաստեց՝ Գէորգ Տէր-Վարդանեան, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին, 2015:
Դիւցազնական Ուրֆան եւ իր հայորդիները, Աշխատասիրեց՝ Արամ Սահակեան, Վերահրատարակութիւն, Անթիլիաս, 2014։
ԺԴ. դարի հայերեն ձեռագրերի հիշատակարաններ, Կազմ.` Լ. Ս. Խաչիկյան, Երևան, ՀՍՍՌ ԳԱ հրատ., 1950:
Կարապետյան Ս., Հայաստանի պատմություն, Հատոր Գ., Արծկե, «Բյուրակն» հրատ., Երևան, 2018։
Հայերեն ձեռագրերի ԺԷ. դարի հիշատակարաններ (1641-1660 թթ.), Հատոր Գ., Կազմեց` Վազգեն Հակոբյան, ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ., Երևան, 1984։
Հայերեն ձեռագրերի հիշատակարաններ, ԺԴ.դար, Մասն Ա (1301-1325 թթ.), Կազմողներ՝ Լ.Խաչիկյան, Ա.Մաթևոսյան, Ա.Ղազարոսյան, «Նաիրի» հրատ., Երևան, 2018։
«Հայկական Սովետական հանրագիտարան», Հատոր 2, Արգիշտի-Գեղերվան, Երևան, 1976։
Հովսեփյան Լ., Երգ երգոցը և Գրիգոր Նարեկացին, «Բանբեր Մատենադարանի». - Հմր 30, Երևան, 2020:
Մաթևոսյան Ա., Մեծոփավանքի գրչության կենտրոնը (ԺԲ.-ԺԵ.դդ.), Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին, 1997:
Մայր ցուցակ հայերէն ձեռագրաց Մաշտոցի անուան Մատենադարանի, Հատոր Ա., Կազմեցին՝ Օ.Եգանյան, Ա.Զեյթունյան, Փ.Անթաբյան, Խմբագրությամբ՝ Ա.Մնացականյանի, Օ.Եգանյանի, ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ., Երևան, 1984։
Մայր ցուցակ ձեռագրաց Սրբոց Յակոբեանց, հ. վեցերորդ, Կազմեց Նորայր եպս. Պողարեան, Երուսաղէմ, 1972։
Մագսուդեան Գր., Նորահայտ հայերէն ձեռագիր մատեան մը յԱմերիկա. - «Սիոն», ԽԲ.տարի – նոր շրջան, Մայիս-յունիս, Թիւ 5-6, 1968։
Ոսկեան Հ., Երգ երգոցի առաջին եւ երկրորդ թարգմանութիւնները, Ուսումնասիրութիւն եւ բնագրեր, Մխիթարեան տպ., Վիեննա, 1925:
«Քրիստոնյա Հայաստան» հանրագիտարան, Երևան, 2002։
Загрузки
Опубликован
Выпуск
Раздел
Лицензия
Copyright (c) 2023 Автор и журнал
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрибуция — Некоммерческое использование») 4.0 Всемирная.
