«ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵԱՆ» ՊՈԵՄԻ ԱՌԱՋԻՆ ՀԵՏԵՎՈՐԴՆԵՐԸ
DOI-:
https://doi.org/10.24234/journalforarmenianstudies.v4i63.72Հիմնաբառեր-:
հետևորդներ, եռաշերտ կառուցվածք, ուսումնառություն, ներանձնական ապրումներ, մեղավոր մարդ, փրկության ելք, արտաքին իրականություն, հոգեբանական անցումներՎերացական
Գրիգոր Նարեկացու «Ողբերգության մատյան»-ի առաջին հետևորդները՝ Գրիգոր Մարաշեցին, Գրիգոր Տղան, Ներսես Շնորհալին, հանդես եկան Կիլիկյան թագավորության և մշակույթի վերելքի պայմաններում: Մեծ նախորդի նման պահպանելով աղոթքի կանոնական եռաշերտ կառուցվածքը՝ կատարյալ Աստված-մեղավոր և դժվարին վիճակում գտնվող մարդ-փրկության աղերսանք, հույս և գոհաբանություն, նրանք Աստվածաշնչյան խոսքի որոշակի գերակայության մեջ յուրացնում են նաև բանաստեղծական մտածողության ինքնատիպությունը, իսկ Ներսես Շնորհալին դա ներառում է չափածո-հանգավոր կառուցվածքի մեջ: Գրիգոր Մարաշեցին մարդկային մեղքերը համադրում է իրական կյանքի, անգամ կենցաղի պատկերներին, փրկության ելքը տեսնում հոգևորին նվիրվելու մեջ: Գրիգոր Տղայի ուսումնառությունը հանգում է մարդկային էության խոհաքնարական դիտումների, փրկության ելքը՝ հայրենի խոսքին-բանականությանը: Ներսես Շնորհալին Աստծո կատարելության ներբողներին համադրում է մարդկային երկվությունների, հասարակական կապերի դրամատիկ արտահայտչաձևերը, որտեղ փրկության ելքը մտքի կուրությունը բանական լույսի ջահով վառելու պահանջն է: Նարեկացին փրկությունը արարման հետ էր կապում՝ վստահ «մատյանի հարակայությամբ» անմահ
Եթե Գրիգոր Նարեկացին փրկության հավաստիությունը կայուն դարձնելու համար պոեմի կառուցվածքի ամբողջ ընթացքում Կատարյալին մոտենալու հոգեբանական խորքային շերտեր է ներառում, իսկ Գրիգոր Մարաշեցին և Ներսես Շնորհալին առավելապես պահպանում են կրոնականոնական պահանջը՝ գեղարվեստական տարբեր որակներով, ապա Գրիգոր Տղան Աստծուն մոտ լինելու, փրկության հույսի և ցանկության մեջ ավելի կտրուկ է: Այս նրբերանգը նաև ժամանակային առաջընթացի մեջ վերածննդյան ազատության մասին ենթատեքստ է բերում, քանի որ Նարեկի առաջին հետևորդը Մարաշեցին է, այնուհետև՝ Շնորհալին և հետո՝ Գրիգոր Տղան:
Հղումներ
Abeghyan, M. (1968), Erker /Erker/ (Vol. III), Yerevan.
Tlkurantsi, H. (1960), Tagger /Tagher/, Yerevan.
Marashetsi G., Vaygirq /“Lamentations”/, manuscript number 108, Matenadaran
Melyan H., (1960), Grigor Marashecin & nra steghc'agorc'owt'yowny' /“Grigor Marashetsi and his work”/, Echmiadzin, № 6.
Narekatsi, G. (1985), Matean oghbergowt'ean /“Book of Lamentations”/, Yerevan.
Shnorhali, N. (1830), Բանք չափաւ /“Banq Chapav”/, Venice.
Sparapet, S. (1956), Taregirq /Yearbook/, Venice.
Tgha G., (1972), Banasteghc'owt'yownner & poemner /“Poems”/, Yerevan.
Conrad, N. (1967), Ob epokhi vozrozhdeniya /On Renaissance era/, Moscow.
Likhachev, D. S. (1973), Razvitiye russkoy literatury 10-17 vekov /Development of Russian literature of the 10th-17th centuries/, Leningrad.
##submission.downloads##
Հրապարակված
Թողարկում
Բաժին
Արտոնագհր
Copyright (c) 2024 Հեղինակ և ամսագիր
Այս աշխատանքն արտոնագրված է որպես a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
