ՀԱՅ ՄԱՏԵՆԱԳՐՈՒԹՅԱՆ ՈՒ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՄԻՋԱԶԳԱՅՆԱՑՈՒՄԸ ԱՐՇԱԿ ՉՈՊԱՆՅԱՆԻ ՋԱՆՔԵՐՈՎ

##article.authors##

  • ԱԵԼԻՏԱ ԴՈԼՈՒԽԱՆՅԱՆ ASPU
  • ԼԻԼԻԹ ՊՈՂՈՍՅԱՆ

DOI-:

https://doi.org/10.24234/journalforarmenianstudies.v2i69.167

Հիմնաբառեր-:

Ա. Չոպանյան, ցեղասպանություն, հայ քնարերգություն, թարգմանություն, հայրենասիրություն, միջազգային արժեք, Ա.Ֆրանս, Շ.Դիլ, Ա.Մեյե

Վերացական

Արշակ Չոպանյանը իր ողջ կյանքը նվիրել է հայ գրականությունը աշխարհին ներկայացնելու կարևորագույն գործին: Առանձին գրքերով ֆրանսերենով հրատարակել է հայ ժողովրդի պատմությանն ու գրականությանը նվիրված գրքեր: Նրա “La Roseiraie d’ Arménie” երեք հատորները ամփոփում են հայ միջնադարյան քնարերգության հիմնական գանձերը: Այդ գրքից առաջ նա ֆրանսերենով հրատարակել է «Հայ աշուղներ» գիրքը, որից մեծապես օգտվել է Վալերի Բրյուսովը իր “Поэзия Армении” չհնացող հատորը կազմելիս: Բրյուսովը հաճախ նույնությամբ կրկնում է հայ միջնադարի քնարերգուներին տված Արշակ Չոպանյանի գնահատականները:

Չոպանյանը հայոց ցեղասպանության դատապարտման գործում հսկայական ծառայություն է մատուցել: Նա 1945-ին առանձին գրքույկով հրատարակել է հայոց ցեղասպանության սոսկալի դրվագները պատկերող օտարազգի ականատեսների վկայությունները:

Արշակ Չոպանյանն ապացուցել է, որ Քուչակյան հայրենների հեղինակները կամ անհայտ են կամ տարբեր դարերի հայ քնարերգուներ են:

Նա հիանալի գիտեր համաշխարհային գրականությունը և այդ տեսադաշտով է գնահատում հայ միջնադարը, արևելահայ ու արևմտահայ գրողներին: Չոպանյանի՝ հայ գրողներին տրված գնահատականները ելակետային են հետագա դարերի գրականագետների, պատմաբանների, արվեստագետների համար:

Հղումներ

Adonts N. (2009), Yerker. h. D, Yerevan, YSU Publishing House.

Avagyan V. (2022), Arshak Chopanyani kyanqi ow gorc'owneowt'yan nkaragiry' /Description of the life and work of Arshak Chopanyan/, “Patmabanasirakan handes”, № 2, Erevan.

Dallakyan K. (1987), Arshak Chopanyan /Arshak Tchobanyan/, Yerevan. “Sovetakan grogh” publishing house.

Dolukhanyan A. (2004), Arshak Chopanyany' ev hay hin grakanowt'yowny' /Arshak Chopanyan and ancient Armenian literature/, Yerevan, “Zangak - 97”publishing house.

Tchobanyan A. (1980), Namakani. hatory' kazmec & c'anot'agrec Gohar Aznavoryany' /Collection of Letters: the volume was compiled and annotated by Gohar Aznavoryan/, Yerevan, “Sovetakan grogh” publishing house.

Tchobanyan A. (1988), Yerker, Yerevan, “Sovetakan grogh” publishing house.

Célèbration solennele du quinzième centenaire de la traduction Arménienne de la Bible (1938), Paris.

Chants populaires Arméniens (1903), Paris.

La France et la peuple arménien (1916), Paris.

Le Trouvère Nagach Hovnathan et le peintre Hovnathanian (1910), Paris.

Les Trouvères Arméniens, Traduction française avec une intraduction par Archag Tchobanian (1906), Paris.

La Roseraie d’Arménie (1918), t.I, Paris.

La Roseraie d’Arménie (1923), t.I, Poèmes, t.II, Paris.

La Roseraie d’Arménie (1929), t.III, Paris.

La nation arménienne et son œuvre culturelle (1945), Paris.

Le Cinquantenaire de la mort du poète arménien Bédros Tourian (1922), Paris.

L’Arméniene son histoire, sa litterature, son role en Orient (1897), Paris.

Poèmes Arméniens Anciens et Moderns (1902), Paris.

Victor Hugo, Chateaubriand et Lamartine dans la littérature arménienne, Paris, 1935.

Poezia Armenii s drevnejshikh vremjen do nashikh dnej pod redaktsiej, so vstupitelnom ocherkom i primechanijami V. Brusova (1987), Yerevan.

##submission.downloads##

Հրապարակված

2025-09-13