Փոխ(ա) - նախածանցով նորաբանությունները ժամանակակից արևմտահայերենում
DOI-:
https://doi.org/10.24234/journalforarmenianstudies.v5i59.14Հիմնաբառեր-:
նախածանց, վերջածանց, նախատիպ, կիրառական, բառակազմական նշանակություն, արգասավոր, բառապաշարի զարգացում, բազմանախածանց, կառուցվածքային ուսումնասիրությունՎերացական
Ժամանակի ընթացքում լեզվի բառապաշարը, դրա առանձին միավորները իմաստային այլևայլ փոփոխությունների են ենթարկվում՝ նորագույն հասկացությունների և երևույթների ազդեցությամբ. բառակազմական այս կամ այն մասնիկը՝ ածանցը (նախածանցը, միջածանցը կամ վերջածանցը) կարող են կիրառական փոփոխություններ կրել՝ բառակազմական արդյունավետ կամ արգասավոր միավորից վերածվելով անարգասավորի կամ՝ հակառակը: Փոխա- նախածանցի իմաստային վերլուծությունից պարզ դարձավ, որ այն վերածվել է ավելի գործուն մասնիկի՝ մեր օրերի աշխարհաքաղաքական զարգացումներին համահունչ. օրինակ՝ փոխհանդուրժողականություն, փոխահաբեկչություն, փոխանվստահություն, փոխբացառում, փոխընդունելի, փոխինտեգրացվել և այլն: Ուսումնասիրությամբ նաև ճշգրտում մտցվեց փոխա- նախածանցով կազմված բառերի ցանկում. այսպես, «երկրորդը ըստ պաշտոնի, աստիճանի, կոչման՝ նախատիպի ցույց տվածի նկատմամբ» բառակազմական նշանակութան օրինակների շարքում՝ փոխարքա, փոխգնդապետ, փոխծովակալ, փոխհյուպատոս, փոխնախագահ և այլն, փոխգնդապետի առկայությունը հիմնավորված չէ, քանի որ այն ինքնուրույն սպայական կոչում է հետևյալ շարքում՝ մայոր→ փոխգնդապետ → գնդապետ →գեներալ→ գեներալ մայոր → գեներալ լեյտենանտ → գեներալ գնդապետ, որտեղ ոչ մեկը հաջորդի ստորա-ն չէ: Նույնը վերաբերում է նաև փոխծովակալ գոյականին, որը ռազմածովային նավատորմի ծովակալական կոչում է՝ ծովակալի և ենթածովակալի միջև, այդ կոչումը կրող մարդ[1]: Այսինքն, զինվորական և ռազմական կոչումները այլ սանդղակով պետք է ներկայացվեն:
##submission.downloads##
Հրապարակված
Թողարկում
Բաժին
Արտոնագհր
Copyright (c) 2022 Հեղինակ և ամսագիր

Այս աշխատանքն արտոնագրված է որպես a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.