Внешняя политика Папа Аршакуни
DOI:
https://doi.org/10.24234/journalforarmenianstudies.v5i59.23Ключевые слова:
Пап Аршакуни, Шапур II, император Валент, внешняя политика, царство Великая Армения, армяно-римские отношения, армяно-персидские отношенияАннотация
В статье представлен исторический период внешней политики правления короля Папы, который является одним из самых интересных и значимых периодов армянской истории. Папа пришёл в Мец Айк в условиях сложной политической ситуации, когда персы захватили и арестовали армянского царя Аршака II, страна была разрушена персидскими нашествиями, от Мец Айка отделился ряд территорий, воцарилась политическая анархия в стране. Армянский царь с самого начала своего правления преследовал идею укрепления государства, на что был направлен каждый его шаг во внешней политике.
Мы можем зафиксировать, что армянский царь смог:
- Празднуя победу в трех крупных битвах, он спас армянскую государственность от разрушения после почти семилетней борьбы армянского народа и освободил Великую Армению от персидской оккупации.
- В короткие сроки присоединил Армянское царство к отдаленным областям, восстановив территориальную целостность страны.
- Пытался продолжить внешнюю политику своего отца Аршака II, урегулировав отношения с Римом и Персией, что повысило бы международный престиж государства.
Благодаря вышеуказанным шагам, молодому армянскому царю удалось за короткое время поднять авторитет своего царства в международных отношениях, в результате чего две соседние сверхдержавы считались с интересами Армении. К сожалению, внутренняя раздробленность государства не давала папе шансов добиться успеха на внешнем фронте. Причем эти противоречия имели трагический конец для армянского царя, и Великая Армения потеряла своего выдающегося и редко способного правителя.
Библиографические ссылки
Аммианъ Марцеллинъ, История, переводъ съ латинского Ю. А. Кулаковский, вып. III, Киевъ, «Тип. С. В. Кульженко», 1908, 293 с..
«Ագաթանգեղայ պատմութիւն հայոց», աշխատութեամբ Գ. Տեր-Մկրտչեան եւ Ս. Կանայեանց, Տփղիս, «Արագատիպ Մնացական Մարտիրոսեանց», 1909, 504 էջ։
Ադոնց Ն., Հայաստանը Հուստինիանոսի դարաշրջանում, քաղաքական կացությունը ըստ նախարարական կարգերի, Երևան, «Հայաստան», 1987, 639 էջ։
Ալիշան Ղ., Այրարատ, բնաշխարհ Հայաստանեայց տեղագրեաց, Վենետիկ, «Մխիթարեան հրատ.», 1890, 590 էջ:
Աշխարհացոյց Մովսեսի Խորենացւոյ յաւելուածովք նախնեաց, հրատ. Ա. Սուքրեան, Վենետիկ, «Մխիթարեան հրատ.», 1881, 62 էջ։
Աստուրեան Հ., Քաղաքական վերաբերութիւններ ընդմէջ Հայաստանի և Հռովմայ 190 էն ն. Ք. մինչեւ 428 յ. Ք., Վենետիկ, «Ս. Ղազար», 1912, 391 էջ։
Արմէն Հ., Մարզպանը և սպարապետը, Լոս Անճելըս, «Ազդարար», 1955, 286 էջ։
Արմէն Հ., Պապ Արշակունի, Երոսաղէմ, «Սրբոյ Յակոբեանց», 1958, 318 էջ:
Արմէն Հ., Պատմական քննարկումներ, Պէյրութ, «Կ. Տօնիկեան եւ որդիք հրատ.», 1968, 229 էջ։
Բաբայան Լ., Քաղաքական կողմնորոշման արտացոլումը IV-VII դարերի հայ պատմագրության մեջ, «Պատմաբանասիրական հանդես», 1983, թիվ 1:
Դավթյան Հ., Մամիկոնյաններ. առասպել և իրականություն, «Դալլ», Երևան, 2015, 793 էջ:
Լեո, Երկերի ժողովածու, հ. Ա, Երևան, «Հայաստան», 1966, 568 էջ:
Հայ ժողովրդի պատմության քրեստոմատիա, հ. 2, III դարի վերջերից մինչև IX դարի կեսերը, կազմողներ՝ Պ. Հովհաննիսյան, Ա. Մովսիսյան, Երևան, «ԵՊՀ հրատ.», 2011, 696 էջ:
Հայոց պատմություն, հ. Բ, Միջին դարեր (IV դար – XVII դարի առաջին կես), գիրք Ա, (IV դարի սկիզբ – IX դարի կես) (այսուհետև՝ Հայոց պատմություն), Երևան, «Զանգակ», 2018, 704 էջ։
Հարությունյան Բ., Հայ Արշակունիների ձեռական իշխանության կալվածքների հարցի շուրջը, «Պատմաբանասիրական հանդես», 1988, թիվ 4, 44-60 էջ:
Հարությունյան Բ., Մեծ Հայքի Գուգարք աշխարհը ըստ «Աշխարհացոյց»-ի, «Բանբեր Երևանի համալսարանի», 1977, թիվ 2, 176-198 էջ։
Հարությունյան Բ., Մեծ Հայքի թագավորության հյուսիս-արևելյան մարզերի վարչա-քաղաքական կացությունը 387-451 թվականներին, «Բանբեր Երևանի համալսարանի», 1976, թիվ 2, 77-95 էջ։
Հարությունյան Բ., Մեծ Հայքի վարչա-քաղաքական բաժանման համակարգն ըստ «Աշխարհացոյց»-ի, մաս Ա, (Արևմտյան և հարավային աշխարհներ), Երևան, «ԵՊՀ հրատ.», 2001, 404 էջ:
Հարությունյան Բ., Փայտակարան քաղաքը և նրա տեղադրությունը, «Լրաբեր հասարակական գիտությունների», 1981, թիվ 12, 61-76 էջ։
Հարությունյան Հ., Հայաստանը Արշակունիների ժամանակ (1-429 թթ.), Երևան, «Հեռակա մանկավարժական ինստիտուտի հրատ.», 1945, 155 էջ։
Մանանդյան Հ., Քննական տեսություն հայ ժողովրդի պատմության, հատոր Բ, մասն Ա, Արշակունիների հաստատումից Հայաստանում մինչև մարզպանության շրջանը (I-V դ.դ.), Երևան, «Հայպետհրատ», 1957, 456 էջ:
Մեսրոպ Երեց, Պատմութիւն վարուց եւ մահւան երանելի առն Աստուծոյ Սրբոյն Մեծին Ներսէսի, Կ. Պոլիս, «Աբրահամ Թչակացի», 1737, 248 էջ:
Մովսիսի Խորենացւոյ Պատմութիւն Հայոց, քննական բնագիրը Մ. Աբեղյանի և Ս. Հարությունյանի, աշխարհաբար թարգմ. և մեկնաբանությունները Ս. Մալխասյանի, Երևան, «Երևանի համալս. հրատ.», 1981, 428 էջ։
Մուրատեան Ե., Քննական պատմութիւն Արշակ Երկրորդի եւ անոր Պապ որդւոյն, Աղեքսանդրիա, «Արաքս», 1900, 198 էջ։
Յակոբեան Ա., «Գահնամակ ազատաց եւ տանուտէրանց հայոց» եւ «Զաւրանամակ», «Բազմավէպ», Վենետիկ, «Ս. Ղազար», 2011, թիւ 3-4, 485-550 էջ։
Շահնազարյան Ն. Հ., Հայ-իրանական և հայ-հռոմեական հարաբերությունները հայ մատենագիրների լուսաբանությամբ (մ. թ. ա. VI դ. - մ. թ. V դ.), Երևան, «Երևանի համալս. հրատ.», 1990, 296 էջ։
Պալասանեան Ս., Պատմութիւն հայոց, սկզբից մինչեւ մեր օրերը, Թիֆլիս, «Տ. Մ. Ռօտինեանցի», 1902, 599 էջ։
Պատմութիւն Սեբէոսի, աշխատասիրությամբ Գ. Աբգարյանի, Երևան, «ՀՍՍՌ ԳԱ», 1979, 445 էջ։
Վարդանյան Ա., Աղվանքի պատմաաշխարհագրական քննություն, Երևան, «Պատմ. ինստ.», 2013, 208 էջ։
Վարդանյան Ա., Մուշեղ Մամիկոնյանի գործունեության գնահատման հարցի շուրջ, «Բանբեր Երևանի համալսարանի», 2018, թիվ 1, 14-27 էջ։
Փաւստոսի Բիւզանդացւոյ Պատմութիւն Հայոց, բնագիրը Ք. Պատկանյանի, թարգմանությունը և ծանոթագրությունները Ս. Մալխասյանցի, Երևան, «ԵՊՀ հրատ.», 1987, 456 էջ։
Дьяконов М., Очерки истории древнего Ирана, Москва, «Восточной литературы», 1961, 444 с..
Markwart J., Südarmenien und die Tigrisquellen nach griechischen und arabischen Geographen, Studien zur armenischen Geschichte, IV, Wien, «Mechitharisten-Buchdruckerei», 1930, 648 s..
Nöldeke Th., Aufsätze zur persischen Geschichte, Leipzig, «T. O. Weigel», 1887, 158 s..
Загрузки
Опубликован
Выпуск
Раздел
Лицензия
Copyright (c) 2022 Автор и журнал

Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрибуция — Некоммерческое использование») 4.0 Всемирная.