ԱՏԵԼՈՒԹՅԱՆ, ԹՇՆԱՄԱԿԱՆ ՔԱՐՈԶՉՈՒԹՅՈՒՆԸ ԱԴՐԲԵՋԱՆԱԿԱՆ ԶԼՄ-ՆԵՐՈՒՄ ԵՎ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՑԱՆՑԵՐՈՒՄ 2020Թ. ՊԱՏԵՐԱԶՄԻ ԸՆԹԱՑՔՈՒՄ

##article.authors##

  • ԻՍԿՈՒՀԻ ԱՎԱՆԵՍՅԱՆ ՀՊՏՀ

DOI-:

https://doi.org/10.24234/journalforarmenianstudies.v2i69.181

Հիմնաբառեր-:

հակամարտություն, հայատյացություն, պատերազմական հանցագործություն, միջազգային իրավունք, քարոզչություն, պարբերական մամուլ, սոցիալական ցանցեր

Վերացական

Այլատյացությունը  ժամանակակից աշխարհում մարդկությանը սպառնացող մարտահրավերներից մեկն է, որն իր ցանկացած դրսևորմամբ կանխում  է համագործակցության ցանկացած հնարավորություն: Առավել վտանգավոր է, երբ այլատյացությունը և ատելության խոսքը վեր են ածվում պետական քաղաքականության ու կարճաժամկետ, երկարաժամկետ հեռանկարներում կասկածի տակ   դնում  ժողովուրդների խաղաղ գոյակցությունը:  Առանձնակի  ուշադրության  է արժանի Ադրբեջանի կողմից իրականավցող այլատյացության, հայատյացության դրսևորումները, որի  ականատեսն եղանք նաև 2020թ. 44-օրյա պատերազմի  ժամանակ։

          Սույն հոդվածը նպատակ ունի վեր հանելու 2020թ. պատերազմի ժամանակ Ադրբեջանի կողմից այլատյացության տարածումն ադրբեջանական  ԶԼՄ-ներում և սոցիալական հարթակներում։

          Հոդվածում կատարված ուսումնասիրությունները վկայում են, որ մեզ հետաքրքող ժամանակահատվածում ադրբեջանական լրատվամիջոցներն  ու սոցցանցերը հեղեղվել էին հայերի նկատմամբ ատելություն պարունակող հայտարարություններով ու  հրապարակումներով։ 

Իրականացված հետազոտության արդյունքում կարելի է պնդել, որ Ադրբեջանում ատելությունն այնպիսի համակարգային բնույթ էր կրում, որ վերածվել էր փակ շղթայի՝ սկսած իշխանություններից, ավարտած մշակութային գործիչներով՝ ամեն անգամ արժանանալով հանրային հավանության: Առկա փաստերը վկայում են, որ հայատյացության քաղաքականության արդյունքում ադրբեջանական հասարակության մեջ լայնորեն տարածվում էր  էթնիկ հիմքով խոշտանգումների և հայերի նկատմամբ անմարդկային վերաբերմունքի հրապարակային գովեստը: Ամփոփելով կարող ենք արձանագրել, որ հակահայկականությունը գաղափարական հիմք է ծառայել 44-օրյա պատերազմի ընթացքում ռազմական հանցագործությունների և էթնիկ զտումների փորձերի համար։

Հղումներ

Melkonyan M. (2021), Hayatyacowt'yan drsevorowmnern ow «atelowt'yan xosqn» Ilham Ali&i elowyt'nerowm /Manifestations of Armenophobia and "hate speech" in Ilham Aliyev's speeches/, "Questions of Oriental Studies", No. 20, Yerevan, YSU Publishing House, p. 72-86․

The Chamber of Lawyers of the Republic of Armenia (2017), Masnagitakan karc'iq. Arcaxyan hakamartowt'yan ev adrbejanakan hanrapetowt'yan koghmic t'owyl tvac' mijazgayin iravownqi xaxatowmneri veraberyal /Professional opinion. On violations of international law committed by the Artsakh conflict and the navigation of the Republic of Azerbaijan/, Yerevan, file:///C:/Users/user/Desktop/2025%D5%A9%E2%80%A4/Opinion_on_Artsakh_conflict_2017_arm-2.pdf (accessed 15.09.2024)․

RA HRO (2020), “2020 t'vakani september-hoktember amisnerin Arcaxi bnakchowt'yan dem adrbejanakan vayragowt'yownneri veraberyal erkrord mijankyal zekowyci t'armacvac' hratarakowt'yown” /"Updated edition of the second interim report on Azerbaijan's atrocities against the population of Artsakh in September-October 2020"/, interim report, file:///C:/Users/user/Desktop/2025% 01.10.2020_3%20(1).pdf. (accessed 12.11.2023)․

Sahakyan N. (2022), T'shnamanqi hr'etorakan demqy'. Gharabaghyan hakamartowt'yowny' & hayerin anmardkayin dard'nely' Ilham Ali&i elowyt'nerowm /The rhetorical face of hostility. The Karabakh conflict and inhumane treatment of Armenians in Ilham Aliyev's speeches/, https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/14683857.2022.2153402?journalCode=fbss20. (accessed 06.12. 2024).

Gyandzhintsy – potomki Dzhavad khana. Karabakh budet ochishchen ot d'yavol'skogo otreb'ya armyanskogo fashizma - narodnyy artist Fikret Verdiyev /The Ganja people are descendants of Javad Khan. Karabakh will be cleansed of the devilish scum of Armenian fascism - People's Artist Fikret Verdiev/, 19.10, 2020, https://www.trend.az/life/socium/3319702.html (accessed 07.10.2024).

V Azerbaydzhane prazdnuyut pobedu, a v Armenii – traur i besporyadki. Vot, chto znachit nasha sila! – narodnyy artist Sabir Mamedov /Victory is being celebrated in Azerbaijan, while mourning and riots are taking place in Armenia. That's what our strength means! – People's Artist Sabir Mammadov/, 10.11. 2020, https://www.trend.az/life/interview/3332521.html. (accessed 21.10.2024).

Napominaniye ot izvestnogo azerbaydzhanskogo vracha /Reminder from a famous Azerbaijani doctor/, 11.25.2020, https://www.trend.az/azerbaijan/karabakh/3340084.html. (accessed 22.01.2025).

Report of the Ombudsman of the Republic of Armenia and the Republic of Artsakh, (2020) Armenians in Azerbaijan as root causes of Ethnicallybased torture and inhuman treatment by the Azerbaijani Armed Forces (2020) September-November), Yerevan, Stepanakert.https://www.ombuds.am/images/files/2032f021fe8.pdf.(accessed 03.12.2024):

https://x.com/SaschaDueerkop/status/1322233635274215426.( accessed 09.11.2024):

https://x.com/elbakyanedgar/status/1310100200376152064.( accessed 26.11.2024):

@karabah_news,https://twitter.com/KarabakhRecords/status/1319203595368226818 (accessed 06.12.2024):

@bagramyan26, 2020 https://mega.nz/file/ro1BzARR#9NDWrO7IHxmkPh04RYpjlif2O0wg8oUmXr7SK (accessed 10.12.2024):

@bagramyan26, 2020,

https://mega.nz/file/S0UnGIqQ#PfoD4Kc890BmIHBpCqrQqAXw5kcDtT_8SOW6Dtd_tjo (accessed 10.12.202):

##submission.downloads##

Հրապարակված

2025-09-13